ျခင္ေဆးေခြႏွင့္ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္

Healthcare

ျခင္ေဆး ေခြသည္ အိမ္တိုင္း လိုလို တြင္ သံုး ၾကေသာ မရွိ မျဖစ္ ပစၥည္း တစ္ ခု ျဖစ္ ေန သည္။ ညေန ေစာင္း လာ သည္ႏွင္႕ အမွ် ကို ေရႊျခင္ တို့သည္ ေသာင္းက်န္းၾက ရာ ေရာဂါပိုးမ်ား သယ္လာႏိုင္ေသာ ျခင္ မ်ားအား ႏွိမ္နွင္းရန္ ျခင္ေဆးေခြကို ေဆာင္ထားၾကရသည္။ ျခင္ေဆးေခြကိုေတာ႕ အားလံုးသိၾက ၿပီးျဖစ္သည္။ ျခင္ေျပးေစရန္ အနံ့ေကာင္း ေကာင္းထြက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အရစ္ေခြသ႑ာန္ Pyrethrum ပါဝင္ ေသာ အေခြေလးမ်ားျဖစ္သည္။ ျခင္ေဆး ေခြထြန္းလွ်င္ အရစ္ေခြ၏ အျပင္ဘက္ စြန္းမွ မီးညႇိၿပီးအလယ္မွ ေဒါက္တိုင္ေလး ျဖင္႕ ေထာင္ထားရသည္။ ျခင္ေဆးေခြမွ ျခင္ ေျပး ေစေသာ မီးခိုးမ်ားထြက္ေစသည္။ ပံုမွန္ျခင္ေဆးေခြအဝိုင္းအဝန္းသည္ အခ်င္း အားျဖင္႕ ၁၅ စင္တီမီတာမွ်ရွိၿပီး၊ ရွစ္နာရီခန့္ၾကာေအာင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ျခင္ေဆးေခြကို အာရွ၊ အာဖရိကႏွင္႕ ေတာင္အေမရိကတိုက္တို့တြင္ က်ယ္ျပန့္ စြာ အသံုးျပဳၾကသည္။

ျခင္ေဆးေခြ၏သမိုင္း

ျခင္ေဆးေခြတြင္ ပါဝင္ေသာ Pyrethrum ကို ပါရွန္းျပည္ႏွင္႕ ဥေရာပတိုက္တို့ တြင္ ေရွးရာစုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ပိုး မႊား သတ္ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ႕ၾကၿပီး၊ ျခင္ေဆးေခြကိုမူ ၁၈၉၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္း က ဂ်ပန္စီးပြားေရးသမား အီခ်ီယိုယူရီရွီး မားက တီထြင္ခဲ႕သည္။ ထိုအခ်ိန္က ဂ်ပန္ လူမ်ိဳးတို့သည္ ျခင္ေျပးေစရန္ အတြက္ ခြက္တစ္ခြက္ထဲတြင္ လႊစာမႈန့္ မ်ားႏွင္႕ Pyrethrum ကို ေရာထည္႕ၿပီး မီး႐ိႈ႔ကာ အသံုးျပဳခဲ႕ၾကသည္။ ယူရီရွီးမား က ဆန္မႈန့္၊ လိေမၼာ္ခြံေျခာက္မႈန့္ႏွင္႕ Pyrethrum အမႈန့္တို့ကို ေရာေမႊျပဳလုပ္၍ ျခင္ေဆးတိုင္ကို ျပဳလုပ္ခဲ႕သည္။ ၄င္းျခင္ ေဆးတိုင္မွာ မိနစ္ ၄၀ ခန့္မွ်သာ အထြန္း ခံသည္။ ျခင္ေျပးေစရန္အတြက္ တို ေတာင္းလြန္းသည္ဟုဆိုရမည္။ ၁၈၉၅ တြင္ သူ၏ဇနီးသည္ ယူကီက ျခင္ေဆး တိုင္မ်ားအား ပိုထူ၊ ပိုရွည္ေအာင္ျပဳလုပ္ ၿပီး၊ အရစ္ေခြသ႑ာန္ေခြၾကည္႕ရန္ အႀကံ ေပးခဲ႕သည္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသပ္လုပ္ေဆာင္ ၾကည္႕ၿပီး ၁၉၀၂ ခုႏွစ္ေရာက္မွ အရစ္ေခြ သ႑ာန္ျခင္ေဆးေခြမွ လိုအပ္ေသာကာလ အတိုင္းအတာထိ မီးမၿငိမ္းဘဲ စြမ္းေဆာင္ ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႕သည္။ ၄င္း နည္းလမ္းတြင္ ျခင္ေဆးမ်ားအား အရွည္ ႀကီးျပဳလုပ္ၿပီး လိုခ်င္သေလာက္ ျဖတ္ ကာ ရစ္ေခြျခင္းပါဝင္သည္။ ထိုကာလတြင္ ေတာ႕ လက္ျဖင္႕ လုပ္ေဆာင္ရျခင္းျဖစ္ၿပီး ၁၉၅၇ ထိ ဤနည္းကိုသာ သံုးခဲ႕ၾက သည္။ ထို့ေနာက္ပိုင္းတြင္ စက္မႈလုပ္ငန္း မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးလာၿပီး ပမာဏအမ်ားႀကီးကို စက္ျဖင္႕ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ႕ၾကသည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးသည္႕အခ်ိန္တြင္ ၄င္း၏ ကုမၸဏီျဖစ္ေသာ Dainihon Jochugiku Co.Ltd တ႐ုတ္ႏွင္႕ ထိုင္းႏိုင္ငံကဲ႕သို့ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ဖက္စပ္ လုပ္ငန္းမ်ားတည္ေထာင္ၿပီး ျခင္ေဆးေခြ မ်ား ထုတ္လုပ္ခဲ႕ရာမွ ယေန့ျခင္ေဆးေခြ စက္႐ံုမ်ား အစပ်ိဳးခဲ႕ျခင္းျဖစ္သည္။

ျခင္ေဆးေခြတြင္ ပါဝင္ေသာပစၥည္း မ်ား

ျခင္ေဆးေခြတြင္ ေအာက္ပါတို့ အနက္မွ အခ်ိဳ႔ပါဝင္ၾကသည္။
- Pyxethrum (သဘာဝအပင္မွရ ေသာ အမႈန့္)
- Pyrethrins (Pyrethrum ထဲမွ အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ားအား ေသေစေသာ ဓာတုပစၥည္း)
- Allethrin (d-trans-alletrin ဟု လည္း ေခၚၾကသည္)
- Esbiothrion (Allethrin တစ္မ်ိဳး)
- Dibutyl hydroxyl toluene (BHT) (Pyrethroid မ်ားေလာင္ကြ်မ္းရာ တြင္ ဓာတ္တိုးျခင္းမွကာကြယ္ရန္ သံုး ေသာပစၥည္း)
- Piperonyl butoxide (PBO) (Pyrethroid မ်ား၏ အာနိသင္ပိုထက္ ေစရန္ သံုးေသာအကူပစၥည္း)

ျခင္ေဆးေခြ၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

ယေန့သံုးစြဲေနၾကေသာ ျခင္ေဆးေခြ မ်ားသည္ မီးမၿငိမ္းဘဲ ရွစ္နာရီခန့္ၾကာ သည္ထိ ျခင္ေျပးေစႏိုင္ေသာ သတိၱရွိသည္။ စမ္းသပ္မႈမ်ားအရ ျခင္ကိုက္ျခင္းကို ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ကာကြယ္ေပးႏိုင္သည္။ ျခင္ ေဆးေခြမ်ားသည္ ေဈးခ်ိဳၿပီး မီးညႇိ႐ံုမွအပ ထူးထူးေထြေထြလုပ္ရန္မလိုေသာပစၥည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ သယ္ေဆာင္ရလြယ္ကူၿပီး ဖေယာင္းတိုင္မ်ား၊ အေမႊးတိုင္မ်ားအျဖစ္ လည္း ထည္႕သြင္းေရာင္းခ်ၾကသည္မ်ားရွိ သည္။

ျခင္ေဆးေခြ၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား

ျခင္ေဆးေခြသံုးျခင္းျဖင္႕ ဆိုးက်ိဳးမ်ား လည္းရွိသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္အတြင္းက ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ ျခင္ေဆးေခြ မီးမွ စတင္၍ သံုးထပ္အေဆာက္အဦတစ္ ခု မီးေလာင္ၿပီး ကေလးမ်ားအပါအဝင္ လူ ၂၃ ဦး ေသဆံုးခဲ႕ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္လည္း ျခင္ေဆးေခြမီးမွ စတင္ေသာ မီးေလာင္မႈမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ပြားခဲ႕ ေၾကာင္း ေတြ႔ၾကရသည္။ ထို့ျပင္ ျခင္ေဆးေခြမီးခိုးမ်ားမွ ထြက္လာေသာ မီးခိုးမ်ားႏွင္႕ ဓာတုပစၥည္း မ်ားကလည္း က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစ ႏိုင္သည္။ ျခင္ေဆးေခြအသံုးျပဳသူမ်ားအေန ျဖင္႕ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို သိထားသင္႕ သည္။
- ျခင္ေဆးေခြကို ရွစ္နာရီထိ အထြန္းခံေအာင္ အုန္းဆံဖတ္မ်ား၊ လႊစာ မႈန့္မ်ား၊ ဆိုးေဆးမ်ားျဖင္႕ ျပဳလုပ္ထားေလ႕ ရွိသည္။
- ျခင္ေဆးေခြမွ ထြက္ေသာ ဓာတု ပစၥည္းမ်ားသည္ ေလထုထဲတြင္ ရွိသင္႕ သည္႕ပမာဏထက္မ်ားျပားသည္။
- ျခင္ေဆးေခြတစ္ေခြမွ ထြက္လာ ေသာ မီးခိုးပမာဏသည္ စီးကရက္ ၇၅ လိပ္မွ ၁၃၇ လိပ္ထိ ေသာက္သံုးရာမွ ထြက္လာေသာ မီးခိုးပမာဏႏွင္႕ တူညီ သည္။
- ျခင္ေဆးေခြမွ ထြက္ေသာ မီးခိုး မ်ားႏွင္႕ ထိေတြ႔ျခင္းျဖင္႕ က်န္းမာရး ျပႆနာမ်ားျဖစ္ႏိုင္သည္။
- မီးခိုးမ်ားစြာ ႐ွဴ႐ိႈက္မိျခင္းျဖင္႕ ရင္ၾကပ္ျခင္း၊ အဆုတ္ေရာဂါျဖစ္ျခင္းမ်ား ပိုဆိုးႏိုင္သည္။
- ျခင္ေဆးေခြ မီးေလာင္ကြ်မ္းရာမွ အႏၲရာယ္ရွိ ဓာတုပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ formaldehyde, octachlorodipropyl ether ႏွင္႕ bischloromethyl ether တို့ ထြက္လာသည္။
- ျခင္ေဆးေခြ၏ အဓိကဓာတုပစၥည္း ျဖစ္ေသာ Pyrethroid အင္းဆက္သတ္ ေဆးသည္ အေျခခံအားျဖင္႕ လူသားမ်ား ကို အႏၲရာယ္မရွိႏိုင္ေသာ္လည္း မ်က္လံုး ႏွင္႕ အေရျပားကို ယားယံေစႏိုင္သည္။ အခ်ိဳ႔သူမ်ားတြင္ ဓာတ္မတည္႕ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ သည္။
- ျခင္ေဆးေခြ မီးေလာင္ရာမွ ထြက္ လာေသာ ေဘးထြက္ပစၥည္းျဖစ္ေသာ formaldehyde ပမာဏသည္ စီးကရက္ ၅၁ လိပ္ေသာက္ရာမွ ထြက္လာေသာ ပမာဏႏွင္႕ ညီမွ်ၿပီး၊ ၄င္းသည္ ႏွာေခါင္း ကင္ဆာ (Nasal Sinus Cancer) ႏွင္႕ ေသြးကင္ဆာ (leukaemia) တို့ကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည္။
- အျခား၊ ထြက္လာတတ္ေသာ ဓာတုပစၥည္းျဖစ္သည္႕ bischloromethyl ehter သည္ အဆုတ္ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစ တတ္သည္။

ေဒါက္တာေက်ာ္စြာထြန္း (ေဆးဝါးေဗဒ)

Posted in: က်န္းမာေရး