ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ကေလးသူငယ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡဆိုင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥ္ Radhika Coomaraswamy ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဂၽြန္လကုန္ပိုင္းတုန္းက ေလးရက္ၾကာ လာေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈပေပ်ာက္ေရး ကုလသမဂၢ၊ UNICEF နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရၾကားမွာ Action Plan လို႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ တရပ္ လက္မွတ္ထိုးပဲြ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မစၥ္ ကူးမာရ္ဆြာမိက နယူး ေယာက္မွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းစံုကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပထားပါတယ္။
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၅ ခုမွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္ ၁၆/၁၂ အရ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာ အေျခအေနမ်ားမွာ ကေလး သူငယ္မ်ားရဲ႕အခြင့္အေရးေတြ ဆိုးရြားစြာ ေဖာက္ဖ်က္ေနမႈ ၆ ခုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစီရင္ခံဖို႔ ကုလသမဂၢဦးေဆာင္တဲ့ ေစာင့္ၾကည့္ေရးနဲ႔ အစီရင္ခံေရး ယႏၱရားကို မ,တည္ခဲ့ ရာမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးသူမ်ားကို စစ္သားမ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားစာရင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ထည့္သြင္းျခင္း ခံထား ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ကုလသမဂၢ အတြင္း ေရးမႉးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာကေလးမ်ား အေျခအေနအေၾကာင္းကို အစီခံတင္သြင္းဖို႔ လိုအပ္တဲ့အတြက္ လည္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ မစၥ္  Radhika Coomaraswamy ဟာ ဒုတိယအႀကိမ္ ဇြန္လကုန္ပိုင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ ခရီးစဥ္ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ မစၥ္ Coomaraswamy ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္၊ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ေျပာၾကားသြားတာကေတာ့ -
“ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ က်မခရီးစဥ္ရဲ႕ဦးတည္ခ်က္က Action Plan လုပ္ငန္းအစီအစဥ္တရပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးတာကို သက္ေသျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ သိတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ဒါဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ အရ ကေလးေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ႏုိင္ငံေတြစာရင္းကို တင္ျပရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္ မာႏုိင္ငံက တပ္မေတာ္နဲ႔အတူ တျခား အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အုပ္စု ၆ ဖဲြ႔က ကေလးစစ္သားေတြကို အသံုးျပဳေန တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာရင္းက ေန ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ရာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္တရပ္ကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကေလးစစ္သားေတြကို ေရြးထုတ္ႏုိင္ဖို႔၊ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ထုတ္ေဖာ္ဖို႔နဲ႔ ကေလးစစ္သားေတြကို ေနရပ္ရင္းထဲ ျပန္ပို႔ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီ Action Plan လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ကို ေရးဆဲြႏုိင္ဖို႔ ညႇိႏႈိင္းခဲ့ရာမွာ ငါးႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ UNICEF အျပင္ ILO အပါအဝင္ ဌာေန ညႇိႏိႈင္းေရးမႉး ႐ံုးတို႔က ဦးေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ အေသးစိတ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မစၥ္ Coomaraswamy က -
“ဒီလုပ္ငန္းအစီအစဥ္က အေသးစိတ္က်ပါတယ္။ ကာလအပိုင္းအျခားက ၁၈ လ ၾကာပါတယ္။ ကေလး စစ္သားေတြ စုေဆာင္းေနတာကို ခ်က္ျခင္း ရပ္တန္႔ ဖို႔၊ စစ္သားစုေဆာင္းတဲ့စနစ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးႏုိင္ဖို႔၊ ကေလးစစ္သားေတြ မည္သူ မည္ဝါေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ စစ္ေဆးၿပီး မွတ္ပံုတင္ဖို႔၊ ကေလး စစ္သားအသံုးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုးၾကားမႈရွိေစဖို႔၊ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းသူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔၊ စစ္စခန္း ေတြ၊ အက်ဥ္းစခန္းေတြကို သြားေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ျပဳဖို႔၊ ဒါမွ လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ မွန္မမွန္ အတည္ျပဳႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဌာေန ကုလသမဂၢအဖဲြ႔နဲ႔ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ဆက္သြယ္ခြင့္ရဖို႔နဲ႔ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္မွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး အတြက္ ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈေတြ၊ အပစ္ရပ္စဲေရးညႇိႏႈိင္းမႈေတြမွာ ဒီ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း ေတြက အသံုးျပဳေနတဲ့ ကေလးစစ္သားေတြကို ဌာေနျပန္ပို႔ေပးဖို႔လည္း ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။”
သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္အတြင္း မစၥ္ Coomaraswamy ဟာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ ျမန္မာထိပ္တန္းအစိုးရေတြ အျပင္ ကေလးစစ္သားေဟာင္းေတြနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံု ခြင့္ရခဲ့ၿပီး သူတို႔ျဖတ္သန္းလာရတဲ့ ဘဝေတြအေၾကာင္း ၾကားသိခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကေလးစစ္သားမ်ားကို မိဘ ေဆြမ်ဳိးမ်ားထံ ျပန္ပို႔ၿပီးတဲ့ေနာက္ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းမွာ ေကာင္းမြန္စြာေနထုိင္ႏုိင္ေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေတြ ရရွိဖို႔ ျမႇင့္တင္ေပးရာမွာ အေထာက္အပံ့ေပးႏုိင္ဖုိ႔ UNICEF နဲ႔ ILO တို႔ရဲ႕ အကူအညီေတြကို ရယူသြားႏုိင္ဖို႔လည္း အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ မစၥ္ Radhika Coomaraswamy က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားမ်ား စုေဆာင္းအသံုးျပဳေနတဲ့ အဖဲြ႔ေတြကေတာ့- ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၊ DKBA၊ KIA၊ KNU၊ KNLA၊ SSA ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ ဝအမ်ဳိးသား တပ္မေတာ္တို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုလို ကေလး စစ္သားမ်ား စုေဆာင္းရာမွာလည္း အဓိကျပႆနာက မက္လံုးေပးေနတဲ့အတြက္ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥ္ Radhika Coomaraswamy က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပႆနာက ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းတဲ့ အတြက္ စုေၾကးရတဲ့ စနစ္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းတဲ့သူေတြက ကေလးေတြကို သြားရွာၾကတယ္။ စာရြက္စာတမ္းေတြ အတုလုပ္လာၾကတယ္။ ဒါမွလည္း သူတုိ႔က ဆန္ ဒါမွမဟုတ္ ေငြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆုေၾကးေတြ ရၾကမွာကိုး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခုလို မက္လံုးေပးတာေတြကို ေျပာင္းမယ္။ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းတာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမယ္ဆိုရင္ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းမႈကို ဟန္႔တားႏုိင္မယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။”
ဇူလိုင္လမွာ ရာထူးသက္တမ္းကုန္ဆံုးမယ့္ ကေလးသူငယ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆုိင္ရာ အထူး ကိုယ္စား လွယ္ မစၥ္ Radhika Coomaraswamy အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက သေဘာတူထားတဲ့ Action Plan လုပ္ငန္း အစီအစဥ္ကို ၁၈ လအတြင္း ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေၾကာင္း လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္ရွင္။