ႀကိဳတင္သိထားႏိုင္ေသာ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ နယူးေယာက္ျမိဳ႔ ျမိဳ႔ေတာ္ဝန္ မစၥတာရူဒီဂူလီယာနီသည္ လက္ရွိသမၼတကေတာ္ မစၥဟယ္လာရီကလင္တန္ႏွင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာအတြက္ ယွဥ္ျပိဳင္ရန္ စိုင္းျပင္းလ်က္ရွိသည္။ သူ၏ဖခင္မွာ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ အသက္ ၇၃-ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ထိုေရာဂါသည္ မ်ိဳးရိုးလိုက္တတ္သျဖင့္ အသက္ ၄၀-ေက်ာ္ကာလမ်ားမွစတင္၍ ေရာဂါ၏သဲလြန္စ ရွိမရွိ စစ္ေဆးသင့္ေၾကာင္း အၾကံေပးသျဖင့္ ႏွစ္စဥ္အစစ္ေဆးခံခဲ့သည္။ သမၼတေလာင္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ေဘာ့ပ္ဒိုးလ္၊ ပင္လယ္ေကြ႔ စစ္ပြဲႀကီးအတြင္းက နာမည္ႀကီးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ေနာ္မာန္ရွဝပ္စ္ေကာ့ပါ၊ အဆိုေတာ္ ဟယ္ရီဘီလာဖြန္တီတို႔သည္လည္း ထိုသို႔ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးကာ သိရွိခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခါ လိုအပ္ေသာ ကုသမႈမ်ား အလ်င္အျမန္ခံယူခဲ့ၾကသျဖင့္ အသက္ခ်မ္းသာရာ ရခဲ့ေၾကာင္း မစၥတာရူဒီ ေကာင္းစြာသိထား သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း မွန္မွန္အစစ္ေဆးခံခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္ ေမလ ၂၈-ရက္ေန႔က သူသည္ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ျပည့္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မတိုင္မီမွာပင္ သူ႔တြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါ စတင္ျဖစ္ပြားေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ မစၥတာရူဒီကဲ့သို႔ပင္ အေမရိကန္အမ်ိဳးသား ၁၈၀၀၀၀-ဦးခန္႔မွာ ႏွစ္စဥ္ ထိုေရာဂါရရွိေၾကာင္း အသိေပးခံေနၾကရသည္။ သို႔ရာတြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါသည္ ေစာစီးစြာ သိထားပါက လိုအပ္ေသာကုသမႈမ်ား ခံယူလွ်င္ အသက္ခ်မ္းသာရာ ရႏိုင္ေၾကာင္းသိရသည္။

မစၥတာရူဒီအတြက္ သင့္တင့္မည့္ ကုသနည္းမ်ားကို သူ၏ဆရာဝန္က ၾကံဆေနၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ ကုသမႈတိုင္းတြင္ ေကာင္းက်ိဳးရွိသကဲ့သို႔ ဆိုးက်ိဳးမ်ားလည္း ယွဥ္တြဲေနသျဖင့္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ကုသမႈကို စဥ္းစားေပးရသည္။ ပထမဦးစားေပး စဥ္းစားသည့္နည္းလမ္းမွာ ထိုဝက္သစ္ခ်သီးအရြယ္ ဆီးက်ိတ္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္ယူလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုနည္းမွာ လိင္စြမ္းေဆာင္မႈတြင္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစျခင္း သို႔မဟုတ္-ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေစတတ္သည္။  ဆရာဝန္မ်ားက အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိုသို႔မျဖစ္ရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကမည္ဟု သိရသည္။ သို႔ေသာ္ မည္မွ်ကၽြမ္းက်င္သည့္ဆရာဝန္ျဖင့္  ခြဲစိတ္ေစကာမူ အနည္းဆံုး ယာယီအားျဖင့္ ပန္းေသ၊ ပန္းညႇိဳးျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခမွာ  ၃၀-ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။


ဒုတိယနည္းမွာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသနည္းျဖစ္ျပီး ခြဲစိတ္ကုသမႈကဲ့သို႔ပင္ ထိေရာက္သည္။ ခြဲစိတ္ကုသ အျပီး ထိုနည္းျဖင့္လည္း ဆက္လက္ကုသေလ့ရွိသည္။ စြမ္းအားျမင့္ေသာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ ဆီးက်ိတ္အား ထိခိုက္ႏိုင္သလို ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ပန္းညႇိဳးျခင္းမ်ားလည္း ျဖစ္တတ္ပါသည္။


တတိယနည္းမွာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္အရည္ျဖင့္ ထိုကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို ေအးခဲသြားေစျပီး ဆီးထဲမွ စြန္႔ထုတ္ျခင္းနည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ေဟာ္မုန္းျဖင့္ ကုသသည့္နည္းလည္းရွိသည္။ ေယာက်္ားေဟာ္မုန္းမ်ားကို တားဆီးထားလိုက္ျခင္းျဖင့္ ဆီးက်ိတ္၏ႀကီးထြားမႈကို ရပ္တန္႔ေစျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုနည္းမွာ အျခားနည္းမ်ား ျဖင့္လည္း တြဲဘက္အသံုးျပဳႏိုင္ျပီး အထူးသျဖင့္ ျပန္႔ပြားေနေသာ ကင္တာဆဲလ္မ်ားအား ႏွိမ္နင္းရာတြင္ သံုးေလ့ရွိသည္။


မစၥတာရူဒီအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးနည္းလမ္းျဖင့္ ကုသမည္ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ဆိုေစ ေကာင္းစြာက်န္းမာလာမည္ျဖစ္ျပီး သူ၏မဲဆြယ္စည္းရံုးပြဲမ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ျပဳလုပ္ႏိုင္ မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူ၏ဆရာဝန္မ်ားက ေျပာၾကား ၾကသည္။
မိဘမ်ိဳးရိုးမ်ားတြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးပါက အနည္းဆံုး အသက္ ၄၅-ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားတိုင္း ထိုေရာဂါ ရွိ-မရွိ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးထားသင့္ေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ လူမည္းအေမရိကန္ တို႔သည္ လူျဖဴတို႔ထက္ ၃၄-ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမိုျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္ကင္ဆာအသင္းႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၁၉၉၆-ခုႏွစ္က ထိုေရာဂါျဖင့္ လူ ၄၀၀၀၀-ေသဆံုးခဲ့ျပီး ၁၉၉၈-ခုႏွစ္က ၃၈၀၀၀-ဦး၊ ယခု ၂၀၀၀-ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၃၂၀၀၀-ဦး ေသဆံုးႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ႀကိဳတင္သိထားသူမ်ားမွာ ကုသမႈအခ်ိန္မီရၾက၍ အသက္ခ်မ္းသာရာရခဲ့ၾကသည္။ ထိုေရာဂါျဖစ္-မျဖစ္ PSA(Prostate Specific Antigen) စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ထိုအင္ဇိုင္းကို ေသြးထဲတြင္ ေတြ႔ရွိျခင္းျဖင့္ ဆီးက်ိတ္မွာ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားေၾကာင္း အေျမႇးအိတ္ေပါက္ကာ ေသြးအတြင္းေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ျပသေနျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔စစ္ေဆးႏိုင္သျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၃၉၀၀၀-အနက္ ၂၇၀၀၀-ကို အသက္ကယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ အနည္းဆံုးတႏွစ္လွ်င္ တႀကိမ္ခန္႔ စအိုမွ စစ္ေဆးျခင္း ျပဳလုပ္သင့္သည္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္း၍ 
ေရာ္ဘာကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနရမည့္ ဆီးက်ိတ္သည္ မာ၍ ၾကယ္သီးအရြယ္ျဖစ္ေနပါက ဆီးက်ိတ္တြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရမည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ ႏို္င္ငံအသီးသီးတြင္ ထို PSA စမ္းသပ္နည္းမွာ အထူးေခတ္စားေနပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာျဖင့္ ေသဆံုးႏိုင္မည့္သူ လူျဖဴ ၁၆-ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လူမည္း ၁၁-ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ကို ကယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။


ဆီးက်ိတ္---
ဆီးက်ိတ္သည္ ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ဆီးအိမ္ေအာက္ေျခလည္တိုင္တြင္ ဆီးအိမ္၏ အဝ က်င္ေခ်ာင္းကို ပတ္ထားသည္။ နီညိဳေရာင္ရွိ၍ ဝက္သစ္ခ်သီးအရြယ္ အေလးခ်ိန္ ၁၅-ဂရမ္ခန္႔ရွိသည္။ အခ်ိဳ႔က ဗာဒံသီး အရြယ္ခန္႔ဟု ဆိုၾကသည္။ ဆီးက်ိတ္သည္ အဖိုမ်ိဳးပြားအဂၤါအတြက္ အေရးႀကီးေသာ အဖိုဂလင္းဟုလည္း
ေခၚႏိုင္သည္။ သုက္ရည္သိုေလွာင္ထားရာ အဂၤါျဖစ္ျပီး ေဝွးေစ့မ်ားက သန္း ၂၀၀-မွ်ေသာ ဖိုမ်ိဳးပြားဆဲလ္ (Sperm) မ်ား ထုတ္ေပးေသာအခါ ဆီးက်ိတ္မွ ထိုသုက္ရည္ကို ထုတ္ေပးရသည္။ ထိုအရည္ျဖင့္ မ်ိဳးပြားဆဲလ္မ်ားအားေပ်ာ္ေစျပီး၊ မ ေယာနိလမ္းေၾကာင္းရွိ အက္စစ္ဓာတ္မ်ားကို သမသြားေစသည္။ ထို႔ေနာက္ သုက္ရည္က ၾကားခံရည္အျဖစ္ မ်ိဳးပြားဆဲလ္မ်ားကို မမ်ိဳးဥထဲေရာက္ရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ထိုသုက္ရည္တြင္ ပရိုတိန္းဓာတ္မ်ား၊ အင္ဇိုင္းမ်ား၊ အဆီမ်ားႏွင့္ သၾကားမ်ား ပါဝင္သျဖင့္ သုက္ပိုးမ်ားကို အားျဖည့္ေပးသကဲ့သို႔လည္း ျဖစ္သည္။


ဆီးက်ိတ္တြင္ အဖုသံုးခုပါဝင္၍ အေျမႇးအိတ္ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားသည္။ က်င္ေခ်ာင္းသည္ အလယ္အဖုလံုးကို ျဖတ္သန္းသြားသည္။ အသက္ႀကီးလာသျဖင့္ ေဝွးေစ့ေဟာ္မုန္းမ်ား ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာေသာအခါ ဆီးက်ိတ္သည္ အရြယ္ႀကီးလာတတ္သည္။ ဒုကၡေပးႏိုင္ေလာက္သည္အထိ ႀကီးထြားလာေသာ ဆီးက်ိတ္မွာ အသက္ ၅၀-ႏွစ္တြင္ ၂၀-ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အသက္ ၇၀-ႏွစ္တြင္ ၅၀-ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အသက္ ၈၀-ႏွစ္တြင္ ၈၀-ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္ဟု သိရသည္။


သင္းကြပ္ထားသူမ်ားတြင္မူ ႀကီးထြားမႈမရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ရိုးရိုးဆီးက်ိတ္ႀကီးျခင္းထက္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ႀကီးထြားေနျခင္းသည္ အလြန္အႏၲရာယ္ႀကီးသည္။ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ေဆးရံုေရာက္သူ ၂၀-ဦးတြင္ ၁၉-ဦးမွာ ခြဲစိတ္ကုသရန္ အခ်ိန္ေႏွာင္းေနတတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အသက္ ၅၀-ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ရန္ ၅-ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အသက္ ၇၀-ႏွစ္တြင္ ၅၀-၅၅-ရာခိုင္ႏႈန္း အလားအလာရွိသည္။ မ်ိဳးရိုးလိုက္၍လည္း ျဖစ္တတ္သည္။ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ႀကိဳတင္စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပီး သိရွိရပါက ေကာင္းစြာေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္သည့္ေခတ္ ေရာက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။


"ေယာက်္ားမွာ ဆီး၊ မိန္းမမွာ မီး"ဆိုသည့္အတိုင္း ေယာက်္ားမ်ားအတြက္ ဆီးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါဘယမ်ား ထူေျပာတတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဆီးက်ိတ္မွာ ဖိုမ်ိဳးပြားအဂၤါ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆီးလမ္းေၾကာင္းတြင္ တည္ရွိရာ ဆီးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါဟုဆိုလွ်င္လည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံအသီးသီးတြင္ ထိုေရာဂါကို ကုသမႈထက္ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးျခင္း၊ ကာကြယ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေနျပီ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ခ်မ္းသာရာ ရေနျပီလည္း ျဖစ္သည္။ 


ထို႔ေၾကာင့္ ---
၁။ အသက္ ၄၀-ေက်ာ္သူတိုင္း ႏွစ္စဥ္ ေသြးစစ္ေဆးျခင္း PSA လုပ္သင့္သည္။
၂။ စအိုမွ စစ္ေဆးျခင္းကိုလည္း တႏွစ္လွ်င္ တႀကိမ္ (သို႔) ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ စစ္ေဆးသင့္သည္။
၃။ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီတို႔ကို သင့္တင့္ေသာအတိုင္းအတာအထိသာ သံုးေဆာင္သင့္သည္။
၄။ ေဆးဆိုးထားေသာ အစားအစာမ်ား၊ မီးကင္ က်ပ္တင္ထားေသာ အသား ငါးမ်ား၊ ထပ္တလဲလဲ ေၾကာ္ထားေသာ ဆီခ်က္မ်ားျဖင့္  ခ်က္ျပဳတ္ထားသည့္ အစားအစာမ်ား၊ ၾကာရွည္စြာ သိုေလွာင္ထားႏိုင္ရန္ စီမံထားေသာ အစားအစာမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။


ယခုအခါ ထိုေသြးစစ္ေဆးျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္း လုပ္ႏိုင္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေကာင္းရရွိပါသည္။ အဆိုပါ PSA စမ္းသပ္ျခင္းကို ရန္ကုန္ျမိဳ႔ရွိ ဓာတ္ခြဲခန္းႀကီးတခ်ိဳ႔တြင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးေနျပီျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ မွန္မွန္ေဆးစစ္ခံျခင္း၊ ဆရာဝန္မ်းႏွင့္  တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္း စသည္မ်ား လုပ္ေလ့လုပ္ထ မရွိၾကပါ။ အထူးသျဖင့္ ထိုဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ
ေရာဂါသည္ ေယာက်္ား ၆-ေယာက္တြင္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္လွ်င္ တေယာက္မွာ ထိုေရာဂါျဖစ္တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ျဖစ္ပြားမႈနည္းသည္ဟုလည္း မဆို္င္ႏိုင္ပါ။ ထူးျခားသည္မွာ ထိုေရာဂါသည္ အျခားကင္ဆာေရာဂါ မ်ားကဲ့သို႔ ပ်ံ႔ႏွံ႔မႈ မျမန္၊ ေႏွးေကြးသည္ဟုဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မႀကီးထြား မပ်ံ႔ႏွံ႔မီ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးသိရွိ ထားႏိုင္လွ်င္ ထိေရာက္စြာကုသျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သည့္ အလားအလာေကာင္းရွိသည္။ ဆီးက်ိတ္သည္ ေရာ္ဘာကဲ့သို႔ မမာ မေပ်ာ့ ျဖစ္သည္။ မိမိ၏ လိင္တံအရင္းကို စမ္းၾကည့္၍ ၾကယ္သီးကဲ့သို႔ မာေနျပီဆိုလွ်င္ ဆရာဝန္ထံ အျမန္သြားသင့္ျပီျဖစ္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါကဲ့သို႔ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးျခင္းတို႔သည္ အမွန္တကယ္အက်ိဳးရွိ၍ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္လည္း ထိုေရာဂါအႏၲရာယ္ဆိုးႀကီးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ ပါေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရေပသည္။

Posted in: က်န္းမာေရး