အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံ မွာ ေရာက္ရိွေနစဥ္၊ ဇြန္လ(၂)ရက္ေန႔မွာ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အနီးက မယ္လဒုကၡသည္စခန္းကို သြားေရာက္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က အႀကီးဆံုးေသာမယ္လဒုကၡသည္စခန္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ေရာက္ရိွလာတဲ့အခါ ဒီစခန္းထဲက ပညာသင္ၾကားမႈ အေျခအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးအေျခအေနေတြ ကို ေလ့လာမွာျဖစ္တယ္လို႔၊ ဒီစခန္းရဲ႕တာ၀န္ရိွသူက ဗီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕က မယ္ေတာ္ေဆးခန္းကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္သလို၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လည္း ေတြ႔ဆံုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကိုေတာ့ ဦးေရာ္နီညိမ္းက တင္ျပေပးပါလိမ့္မယ္။

ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနမယ့္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ ထုိင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ ႀကိဳတင္ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕ ကုိယ္ေရးလုံၿခံဳေရးအရာရွိ ဦးခြန္သာျမင့္က ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား အေရးေကာ္မီတီ (Karen Refugees Committee - KRC) ရဲ႕ ဥကၠဌလည္းျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား ေကာ္မီဥကၠဌလည္း ျဖစ္ တဲ့ ဦးေစာေရာဘတ္ေထြးကုိ ရွင္းျပသြားတာကုိ ဗီအုိေအကုိ အခုလုိ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ဦးေစာေရာဘတ္ေထြး ။ ။ ဦးခြန္သာျမင့္ကေတာ့ က်ေနာ့္ဆီမွာေရာက္ေတာ့ သူဘယ္လုိ ေျပာသလဲဆုိ ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂ ရက္ေန႔မွာ သူက အဲဒီ မယ္လ စခန္းကုိ သြားမယ္တဲ့။ စခန္းေကာ္မီတီနဲ႔ သူနဲ႔ ေတြ႔ဖုိ႔ရွိတယ္။ လူထုေတြနဲ႔ သြားေတြ႔မယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္တခါလည္း အဲဒီ ေဆးရုံနဲ႔ ပတ္သက္တာ၊ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တာ သူတုိ႔ကေတာ့ တာ၀န္ရွိတဲ့သူနဲ႔ သူတုိ႔ သြားေတြ႔ခ်င္တယ္တဲ့။ အဲဒီလုိေျပာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ စီစဥ္ေပးမယ္ေလ။
ဗီအိုေအ ။      ။ ဒီ မယ္လဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေလာေလာဆယ္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရိွပါ သလဲ ဆရာ။
ဦးေစာေရာဘတ္ေထြး ။ ။ ေလာေလာဆယ္ လူဦးေရက ငါးေသာင္းေလာက္ ရိွမယ္။
ဗီအိုေအ ။      ။ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားဦးေရက ဘယ္ေလာက္ရိွပါသလဲ ဆရာ။ စခန္းထဲက ေက်ာင္းေတြ အမ်ားႀကီးမွာ ေပါ့။
ဦးေစာေရာဘတ္ေထြး ။ ။ ေက်ာင္းတက္ေနၾကတာက တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေလာက္ရိွမယ္။
ဗီအိုေအ ။      ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဘယ္ေန႔ေရာက္ၿပီး ဘယ္ေန႔ ျပန္ထြက္မွာလည္း ဆရာ။

ဦးေစာေရာဘတ္ေထြး ။    ။ သူက က်ေနာ္တုိ႔ စခန္းမွာဆုိရင္ မနက္ ၉ နာရီ ေရာက္မယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ တို႔ရဲ႕ ေဆးရုံက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ေတြ႔ခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တာ၀န္ရွိတဲ့ သူေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ေတြ႔ခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ လူထုေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခ်င္တယ္၊ ေျပာျပခ်င္ တယ္ အေျခအေန။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေန႔လည္ ၁၂ နာရီမွာ မဲေဆာက္ျပန္ၾကမယ္။

ဗီအိုေအ ။      ။ မဲေဆာက္ေရာက္ရင္ေရာ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔ ဆရာ သိပါသလဲ။

ဦးေစာေရာဘတ္ေထြး။       ။ လူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သူနဲ႔ ေတြ႔မယ္။ သူက ဖိတ္ထားတယ္၊ အစီအစဥ္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ လူမ်ဳိးစု ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးမွသာ သူက ဘန္ေကာက္ကုိ ျပန္တက္မယ္ ညေန ၄ နာရီမွာ။"

မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ကုိ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိလာတဲ့အခါ မယ္ေတာ္ ေဆးခန္းက ေဒါက္တာ စင္သီ ယာေမာင္ ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ရရင္ သူ႔အေနနဲ႔ တင္ျပခ်င္တဲ့ အခ်က္ကုိ အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ ။     ။ ထုိင္းဖက္ကလည္း ပါလာမယ္လုိ႔ ထင္တယ္ေလ။ က်မတုိ႔က သူတုိ႔နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့မွ အခ်ိန္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္၊ က်မတုိ႔ ေဆးခန္းရဲ႕ အခင္းအက်င္းေတြကုိ ျပႏုိင္ဖုိ႔ က်မတုိ႔ဆီမွာ ရွိတဲ့ လူနာေတြေရာ၊ အနီးစပ္ဆုံး ထိေတြ႔မႈရွိေအာင္ေတာ့ စီစဥ္သြားေပးမွာေပါ့။ က်မတုိ႔ ဒီမွာရွိတဲ့ အစုအဖြဲ႔ေတြေပါ့ေနာ္၊ က်မတုိ႔ က်န္းမာေရး အစုအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီနယ္စပ္ ေဒသရဲ႕ လူမႈေရး က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနတဲ့ လူထုေတြေပါ့၊ လူထုရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေနေတြ ကိစၥကို အဓိကထားၿပီး တင္ျပမွာေပါ့။

တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါမွာ ရခုိင္ျပည္ လႊတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (Arakan Liberation Party - ALP) ရဲ႕ ဒု ဥကၠဌလည္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ တုိင္း ရင္းသား လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕  တပ္ေပါင္းစုျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ တပ္ေပါင္းစု (National Democratic Front - ND) ရဲ႕ ဒုဥကၠဌလည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးခုိင္စုိးႏုိင္ေအာင္က သူ႔အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ကုိ တင္ျပမယ့္အခ်က္ကုိ ဗီအုိေအကုိ အခုလုိ ရွင္းျပပါတယ္။

ဦးခုိင္စုိးႏုိင္ေအာင္ ။        ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔လုိ႔ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္က ပထမ တစ္ခ်က္အေန နဲ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အထူးသျဖင့္ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကုိ ေဒၚစု ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ လုပ္ရင္ ပုိၿပီးေတာ့ အက်ဳိးရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ အဲဒီလုိ ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚစုက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရနဲ႔ တစုံတရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္လာေတာ့ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတဲ့အေပၚမွာ ႏုိင္ငံတကာက ပုိၿပီးေတာ့ အာရုံစုိက္လာတာ ရွိ တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡမွာလည္းပဲ ေဒၚစု ပါ၀င္ျခင္းအားျဖင့္ ပုိၿပီးေတာ့ အက်ဳိးရွိမယ္ လုိ႔ ျမင္တယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္က အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ တပ္ေပါင္းစုက ကမကထ လုပ္ၿပီးေတာ့ မယ္သေ၀ါထ Seminar ဆုိတာ တခု ရွိတယ္။ အဲဒီ မယ္သေ၀ါထ Seminar မွာ တုိင္းရင္းသားေတြက သာတူ ညီမွ်မႈရွိတဲ့ system တခု တည္ေဆာက္ၾကမယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ agreement လုပ္တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ေဒၚစုက ေထာက္ခံတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒါေၾကာင့္ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခု တည္ေဆာက္မယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ တုိင္းရင္း သားတြရဲ႕ ဆႏၵကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လုိ႔ရွိရင္ေတာ့ ပုိၿပီးေတာ့ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပုိနီးစပ္ႏုိင္တယ္ လုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။"

ဦးခုိင္စုိးႏုိင္ေအာင္ဟာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (National Council of Union of Burma - NCUB) ရဲ႕ သဘာပတိ အဖြဲ႔၀င္လည္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီႏွစ္ထဲမွာ မၾကာေသးခင္က ALP ပါတီရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကုိ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ကုိ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္အဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲကုိ တက္ေရာက္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ကမၻာ့ စီးပြားေရး ညီလာခံ (World Economic Forum) ကုိ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ကေန ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔အထိ တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အနီးက မယ္လ ဒုကၡသည္ စခန္းနဲ႔ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တုိ႔ကုိ သြားေရာက္မယ့္ ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။