ရာသီဥတုပူျပင္းခ်ိန္တြင္ ျဖစ္တတ္ေသာ က်န္းမာေရး အႏၲရာယ္မ်ား

 

ေႏြရာသီကို ေရာက္ရွိလာခ်ိန္မွာ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈနဲ႔ အတူ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္တခ်ိဳ႕ ဒြန္တြဲပါလာတတ္ပါတယ္။ ရာသီဥတုပူျပင္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကေတာ့ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္တာ၊ အေရျပား ေနေလာင္တာ၊ ကိုယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္တက္ၿပီး ေခၽြးမထြက္ဘဲ သတိလစ္ေမ့ေျမာမႈ (Heat Stroke) တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ေရႏွင့္ ဆားဓာတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း

ဒါက ခႏၶာကိုယ္မွ ေရဓာတ္ဆံုး႐ံႈးမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ေရနဲ႔အတူ ပိုတက္စီယမ္၊ ဆိုဒီယမ္စတဲ့ ေသြးတြင္းအေရးပါတဲ့ ဓာတ္ဆားေတြလည္း ဆံုး႐ံႈးရတတ္ပါတယ္။ ဒီဓာတ္ဆားေတြက ေက်ာက္ကပ္၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ႏွလံုးတို႔လိုု အဂၤ ါအစိတ္အပိုင္း ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာအတြက္ အေရးပါပါတယ္။ ေရနဲ႔ဓာတ္ဆားေတြ ဆံုး႐ံႈးမႈေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ဟာ သတိလစ္တာ၊ ထိုင္းမိႈင္းေလးလံတာ၊ အသက္႐ွဴရခက္ခဲတာနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းမမွန္တာစတဲ့ ေဝဒနာေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးသြားတာနဲ႔ ေခၽြးထြက္တာေၾကာင့္ အရည္ဓာတ္ဆံုး႐ံႈးမႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

အေရျပားေနေလာင္ျခင္း

ေႏြရာသီမွာ ျပင္းထန္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ အေရျပားထိခိုက္တဲ့ လကၡဏာ ျပသတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဒဏ္ေၾကာင့္ အေရျပားနာက်င္႐ံုသာမက အိုမင္းတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ျမန္ေစၿပီး အေရျပားကင္ဆာလို အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေရာဂါေတြရဲ႕ျဖစ္နႈန္းကို ျမင့္တက္ေစပါတယ္။

ကို္ယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္တက္ၿပီး ေခၽြးမထြက္ဘဲ သတိလစ္ေမ့ေျမာမႈ (Heat Stroke)

ကိုယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္တက္ၿပီး (Heat Stroke) ျဖစ္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ရင္ လကၡဏာေတြက အခ်ိန္တိုအတြင္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ေပၚၿပီး သတိလစ္ေမ့ေျမာသြားႏိုင္လို႔ပါ။

လကၡာဏာမ်ား

သင့္ပတ္ဝန္းက်င္ အပူခ်ိန္ေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ 20 ံ C (68F) မွာႏွလံုးခုႏႈန္းက ပံုမွန္ျဖစ္ကာ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေနပါလိ္မ့္မယ္။ အပူခ်ိန္ 25 ံ C (77F) မွာ ေခၽြးအသင့္အတင့္ ထြက္ပါလိမ့္မယ္။ အပူခ်ိန္ 30 ံ C (86F)မွာ ေခၽြးအသင့္အတင့္ ထြက္ၿပီး အာ႐ံုစူးစိုက္မႈ ထိခိုက္ပါလိမ့္မယ္။ အပူခ်ိန္ 38-41 ံ C (104F) မွာ ေခၽြးအလြန္အမင္းထြက္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းျမန္ကာ ေမာပန္းတာနဲ႔ ပ်ိုဳ႕အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ 45 ံ C (113F) မွာ ကိုယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္တက္ၿပီး ေခၽြးမထြက္ဘဲ သတိလစ္ေမ့ေျမာမႈ (Heat Stroke) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေရျပားပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕ကာ ကိုယ္တြင္းအဂၤ ါေတြေတာင္ ထိခိုက္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ကုသမႈႏွင့္ ကာကြယ္မႈ

အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ပါ

ခႏၶာကိုယ္ဟာ ပံုမွန္ထက္ အရည္မ်ားမ်ားဆံုး႐ံႈးတယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးက ေရမ်ားမ်ားေသာက္ကာ အရည္ဓာတ္ျပန္လည္ အစားထိုးသင့္ပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၁၂၈ ေပါင္ရွိတဲ့ လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႔မွာ ေရရွစ္ဖန္ခြက္ ေသာက္ေပးဖို႔လုိပါတယ္။ အလြန္ပူျပင္းတဲ့ ရာသီဥတုမွာ ေရကို မ်ားမ်ားေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။

အရည္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အရက္ကိုလံုးဝမေသာက္သင့္ပါဘူး။ အယ္လ္ကိုေဟာက ခႏၶာကိုယ္ကို ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္မႈ ပိုျဖစ္ေစလို႔ပါ။ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ ဓာတ္ဆားရည္စတဲ့ အရည္ေတြကိုေတာ့ ေသာက္ႏုိင္ပါတယ္။

အစားအေသာက္ကို ဆန္းစစ္ပါ

ပူၿပီး အဆီအအိမ့္မ်ားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေရွာင္ပါ။ ေရဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ သစ္သီးနဲ႔ ဟင္းရြက္သုပ္ေတြလို အစာေတြကို မ်ားမ်ားစားေပးပါ။

ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ ေဝးေဝးတြင္ေနပါ

ေနပူရွိန္ျပင္းထန္တဲ့ေန႔ေတြမွာ အေကာင္းဆံုး ေနသင့္တဲ့ေနရာက အရိပ္ထဲမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနပူထဲထြက္မယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုး ေနကာႏိုင္စြမ္း SPF အဆ ၂၀ ပါတျ့ ေနကာခရင္မ္ကို လိမ္းေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ေနပူထဲမွာ ေနရင္း ပ်ိဳ႕အန္ခ်င္သလို ေအာ္ဂလီဆန္တာနျ႔ ေနထိုင္မေကာင္းတာေတြကို ခံစားရပါက ေနရိပ္ထဲကို အျမန္ဆံုး ေနထိုင္ပါ။ ေနေရာင္ျခည္က နံနက္ ၁၁နာရီနဲ႔ ညေန ၃နာရီၾကားအခ်ိန္မွာ အျပင္းထန္ဆံုးျဖစ္တာေၾကာင့္ ေရွာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လွ်င္ သတိထားပါ

တစ္ေန႔တာရဲ႕ အပူျပင္းဆံုးအခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ ေလ့က်င့္ခန္းကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မလုပ္သင့္ပါ။ ေႏြရာသီမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မွန္မွန္ပဲ လုုပ္ေဆာင္ပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္း အသက္႐ွဴမဝသလို၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္သလို ျဖစ္လာရင္ ခ်က္ခ်င္းရပ္နားၿပီး ခႏၶာကိုယ္ကို ေအးေအာင္ ေစာင့္ကာ ေရခ်ိဳးလိုက္ပါ။ သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့အထိ အနားယူေပးပါ။

ေအးျမေအာင္ ေနပါ

ေပါ့ပါးၿပီး သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ခ်ည္သားဝတ္စံုကို ဝတ္ပါ။ ထြက္လာတဲ့ ေခၽြးေတြ အေငြ႕ျပန္လြယ္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ကို ေအးျမေနေအာင္ ထားတာက အပူဒဏ္ကို သက္သာေစပါတယ္။

အပူဒဏ္သင့္လြယ္သူမ်ားကို အထူးဂ႐ုစိုက္ပါ

အသက္ေလးႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြနဲ႔ အသက္ ၆၅ေက်ာ္သူေတြဟာ ေနပူဒဏ္ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ ႀကီးႀကီးမားမား ရရွိတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္က အပူခ်ိန္ကို လိုက္ေလ်ာညီေထြ ညိ ွႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့နည္းလို႔ပါ။ အဝလြန္သူေတြနဲ႔ နာမက်န္းျဖစ္ေနသူေတြဟာလည္း အပူကို မ်ားမ်ား စုပ္ယူထားကာ အပူဒဏ္သင့္ႏိုင္ပါတယ္။

Ref : Good Health

Posted in: က်န္းမာေရး