ကေလးငယ္မ်ားရဲ႕ ေရတိမ္ေရာဂါ

 

လူအမ်ား စုက ေရတိမ္ ေရာဂါ ဆိုတာ လူႀကီး ေတြမွ ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ထား စရာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကေလး ေတြမွာလည္း ေရတိမ္ ေရာဂါ ခံစားရ တာပါပဲ။ ေရတိမ္ေရာဂါ ဆိုတာ အ ေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ မ်က္စိအတြင္း ဖိအားမ်ားလာတဲ့အခါ မ်က္စိ အာ႐ံု ေၾကာ (Optic Nerve) ကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစတဲ့အတြက္ အျမင္အာ႐ံု ခြ်တ္ယြင္းလာရတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားထားၿပီး ကေလး အသက္ သံုးႏွစ္အတြင္း ေရတိမ္ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ေမြးရာပါ ေရတိမ္လို႔ ေခၚတယ္။

သံုးႏွစ္ေက်ာ္ကေန အသက္ ၃၀ အတြင္း ေရတိမ္ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ဂ်ဴဗီႏိုင္း(Juvenile) ေရတိမ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ မ်က္လံုးအတြင္းမွာ အာဟာရ ျဖည့္တင္းေပးဖို႔နဲ႔ မ်က္လံုးအတြင္း အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ ေခ်ာေမြ႕စြာ လည္ပတ္ဖို႔၊ မေျခာက္ေသြ႕ေစဖို႔ အရည္တစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒီ အရည္ ထုတ္လုပ္လည္ပတ္မႈ တစ္ေနရာရာ မွာ ပံုမမွန္ျဖစ္သြားတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ပ႐ိုင္မာရီ အေျခခံ (Primary Glaucoma) ေရတိမ္ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

ကေလးေတြမွာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ကေတာ့ မ်က္လံုးအတြင္းက ပံုမမွန္ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေရတိမ္ျဖစ္ရ တာပါ။ တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ (Systemic Abnormalities) ျဖစ္ရ တဲ့ ေရတိမ္ေတြ (Secondary Glaucoma) ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေသခ်ာမကုရင္ တစ္သက္တာလံုး အျမင္အာ႐ံု ဆံုး႐ံႈးေစပါတယ္။

ကေလးေရတိမ္ေရာဂါရဲ႕ လက္ဏၡာတြ

အဓိကလကၡဏာသံုးမ်ိဳးအျဖစ္ မ်က္ရည္ေတြအေၾကာင္းမဲ့ က်ဆင္း ေနျခင္း၊ အလင္းေရာင္ကို မၾကည့္ႏိုင္ဘဲ မ်က္စိစူးလို႔ မ်က္စိမွိတ္တုတ္ မွိတ္ တုတ္သာလုပ္ေနျခင္းနဲ႔ မ်က္လံုးကို ခဏခဏမ်က္ေတာင္ခတ္ၿပီး ညႇစ္ေန သလိုျပဳလုပ္ျခင္း (Eyelid Squeezing) စတာေတြပဲျဖစ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကေလးေတြၾကေတာ့ မ်က္လံုးကို ခဏခဏလက္နဲ႔ပြတ္တတ္ၾကေသး တယ္။ ဒီအခ်က္ေတြအားလံုးက မ်က္ၾကည္လႊာ(Cornea) ကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစလို႔မျပဳလုပ္မိဖို႔ သတိထား သင့္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ ကေလးေတြမွာ ဒီလိုသိသာတဲ့ လကၡဏာသံုးမ်ိဳးလံုးျပတာက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲရွိတာပါ။ စမ္းသပ္ ေတြ႕ရွိရခ်က္ေတြကေတာ့ မ်က္နက္ ဝန္း (Cornea) ဟာ မျဖစ္တဲ့ဘက္ (ေကာင္းတဲ့ဘက္) ထက္ ပိုႀကီးမားေန ျခင္း (Corneal Oedema and Enlargement) မ်က္စိနီရဲေရာင္ရမ္း ေနျခင္း စတာေတြ ေတြ႕ရွိရတယ္။ အလြယ္ေျပာရရင္ မ်က္လံုး ၂ ဖက္ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ျဖစ္တဲ့ဘက္က မ်က္ နက္အိမ္ အရြယ္အစား ပိုႀကီးေန တယ္။ မ်က္ဝတ္မထြက္ဘဲ မ်က္သား ေတြနီရဲယားယံေနတယ္။ ဒါဆိုရင္ မိဘေတြအေနနဲ႔ မေပါ့ဆသင့္ဘူး။ ေရတိမ္ျဖစ္တာၾကာေလ လူႀကီးေရာ ကေလးပါ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးရေလ ျဖစ္တာမို႔ အခ်ိန္မဆြဲသင့္၊ အခ်ိန္ မျဖဳန္းသင့္တာပါ။

အသက္အငယ္ေလးမွာေတာ့ မ်က္သားျဖဴဧရိယာမွာေရာ မ်က္နက္ ဝန္းေနရာမွာပါ ေပ်ာ့ေပ်ာင္း(Elastic) လွတဲ့အတြက္ ေရတိမ္ျဖစ္ေအာင္ ျမင့္တက္လာတဲ့ မ်က္စိတြင္းဖိအား ေၾကာင့္ မ်က္လံုးအိမ္ႀကီးဟာ ေဖာင္း ကားႀကီးမားလာၿပီး အျပင္ကို စူထြက္ လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေကာင္းေန တဲ့ဘက္နဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ မ်က္စိ တစ္ဖက္ဟာ ပိုမိုႀကီးမားစူထြက္ (Ox Eye) ေနတာျမင္ရပါတယ္။ မ်က္စိ တြင္း ဖိအားမ်ားတာ ၾကာျမင့္ ေလေလ မ်က္နက္ဝန္းက ပိုစူထြက္ ေလေလ ေတာက္ပမႈလည္း ေလ်ာ့ ေလေလျဖစ္လာကာ ထိခိုက္ပ်က္စီး မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့တယ္။

အဲဒီလို မ်က္နက္ဝန္းနဲ႔ မ်က္သား ျဖဴ ေရာင္ရမ္းလာတဲ့အတြက္ မ်က္ ရည္ေတြ က်ဆင္းတာ၊ အလင္းေရာင္ မၾကည့္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုး အၾကာႀကီး ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြမွာ တစ္ကိုယ္ ေရသန္႔ရွင္းမႈကလည္း မေကာင္းရင္ ႏွာေခါင္းနဲ႔ မ်က္စိအၾကား ဆက္ သြယ္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္း (Nasolacrimal Duct) ပိတ္ဆို႔သြားရင္ လည္း ကေလးေတြမွာ ေရတိမ္ျဖစ္ လာႏိုင္ေျခရွိတာမို႔ မေပါ့ဆသင့္ပါဘူး။

ေရတိမ္က တစ္ဖက္တည္း မဟုတ္ ဘဲ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြ မွာလည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္လို႔ မလြယ္ေအာင္ ၂ဖက္လံုး မ်က္နက္အိမ္ႀကီးမားေနတာ ဆိုေတာ့ မိဘေတြအေနနဲ႔ သတိထားမိတာ ေနာက္က်တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မိဘ ေတြက်ျပန္ေတာ့ မ်က္နက္ တစ္ဖက္ တည္းႀကီးေနတဲ့ ကေလးကို ေရာဂါ အျဖစ္ မသိတဲ့အတြက္၊ မယူဆမိ တဲ့အတြက္ အေစာႀကီးကတည္းက ျပသကုသရမယ့္အစား အျမင္အာ႐ံု အေတာ္ေလးထိခိုက္ၿပီးမွ၊ အေတာ္ ေလးေနာက္က်မွ လာျပၾကတာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အင္မ တန္ ႏုနယ္တဲ့ကေလးရဲ႕ မ်က္လံုး ေလးေတြမွာအျမင္အာ႐ံု တစ္သက္လံုး မဆံုး႐ံႈးရေအာင္ ထူးျခားမႈ တစ္ခုခု ေတြ႕တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေဆး႐ံု ေဆးခန္းသို႔ အျမန္ဆံုးသြားေရာက္ ျပသသင့္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ မိဘေတြက ကေလး မ်က္စိနာရင္ ၾကားဖူးနားဝနဲ႔ ကြမ္း ရြက္မ်က္စဥ္းနဲ႔ ေဆးလိပ္ဖင္စီခံ အရည္ေတြ မ်က္စိထဲ ထည့္ျခင္း၊ ဘာေဆးမွန္းမသိဘဲ ေဆးဆိုင္က အလြယ္ရတဲ့ မ်က္စဥ္းဝယ္ခတ္ျခင္း၊ ႏို႔ရည္ခတ္ျခင္း စတာေတြ ျပဳလုပ္ ၾကပါတယ္။ မ်က္စိဆိုတာ အင္မတန္ ထိခိုက္လြယ္တာမို႔ မသန္႔တဲ့ပစၥည္း ေတြပါသြားရင္ သို႔မဟုတ္ အနာနဲ႔ ေဆး တည့္ေအာင္ေပးတာ မဟုတ္ဘဲ မဆီေလ်ာ္တာေတြ ေဆးအျဖစ္ မ်က္စိထဲ ခတ္မိရင္ မူလေရာဂါ မေပ်ာက္တဲ့အျပင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြပါ ခံစားရေစတာမို႔ ရမ္းမသံုးသင့္ပါဘူး။ ကေလးေရတိမ္ေရာဂါ အေၾကာင္း ဆက္ေျပာရရင္ မ်က္စိအတြင္းၾကည့္ မွန္ဘီလူးနဲ႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ မ်က္စိ အာ႐ံုေၾကာဟာ ေရတိမ္ဖိအားေၾကာင့္ ခြက္ဝင္ေနတာ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခုေကာင္းတာက ငယ္တုန္းဆို ေတာ့ ျမင့္တက္ေနတဲ့ ဖိအားကို ျမန္ျမန္ေလ်ာ့က်ေအာင္ ကုသေပးႏိုင္ ရင္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ သက္သာေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ကေလးအရြယ္ ေရတိမ္ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ား

မ်က္စိရဲ႕ ေရွ႕ပိုင္း အဂၤါအစိတ္ အပိုင္းမ်ား ေမြးရာပါ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္ ပါရွိျခင္း၊ မ်က္စိ ၂ ဖက္လံုးရွိ မ်က္နက္ဝန္း (Iris) ၊ မွန္ဘီလူး (Lens) ၊ ေကာ္နီယာ (Cornea) စတာေတြမွာ ေမြးရာပါ ခြ်တ္ယြင္းမႈ ရွိျခင္း၊ ေမြးရာပါ တိမ္စြဲေရာဂါ (Cataract)ပါျခင္း၊ မွန္ဘီလူးအေန အထား မွားယြင္းျခင္း (Ectopia Lens) စတာေတြေၾကာင့္လည္း ငယ္ ငယ္ရြယ္ရြယ္ေလးနဲ႔ ေရတိမ္ေရာဂါ စြဲကပ္လာရပါတယ္။ ဒါအျပင္ လမေစ့ ဘဲ ေမြးတဲ့ကေလးေတြမွာ မ်က္စိ အာ႐ံုေၾကာမဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ Retinopathy ေရာဂါေၾကာင့္လည္း ေရတိမ္ျဖစ္လြယ္ လာပါတယ္။

မ်က္စိထိခိုက္မိျခင္း၊ မ်က္လံုး အတြင္း ေသြးယိုစီးျခင္း၊ မ်က္စိ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ မ်က္စိအတြင္း က်ဴမာအက်ိတ္ေရာဂါျဖစ္ျခင္း စတာ ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ကေလး ေတြမွာ ေရတိမ္ေရာဂါ ခံစားလာႏိုင္ ေသးတယ္။ တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေရတိမ္ျဖစ္လာႏိုင္တာေတြကေတာ့ စတာ့ဝီဘားေရာဂါစု (Sturge Weber Syndrome) ၊ မာဖင္ေရာဂါစု (Marfan Syndrome) ၊ ေမြးရာပါ႐ူဗဲ လားေရာဂါ (Congenital Rubella) နဲ႔ ႏ်ဴ႐ိုဖိုင္ဘ႐ိုမက္တိုးဆစ္ (Neurofibromatosis) ေရာဂါေတြေၾကာင့္ လည္း ေရတိမ္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။ ေမြးရာပါတိမ္စြဲေရာဂါရွိတဲ့ ကေလး ေတြရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ငယ္ရြယ္စဥ္ တိမ္ခြဲထုတ္အၿပီးမွာ ေရတိမ္ေရာဂါ ျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ႕ရတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္မို႔ တိမ္ေရာဂါကို ငယ္ရြယ္စဥ္ ကတည္းက ခြဲစိတ္ကုသဖူးရင္ ေရတိမ္ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ရွိ၊ မရွိ အေစာႀကီးက တည္းက ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး Follow up မွန္မွန္ျပသင့္ပါတယ္။

ေရာဂါရွာေဖြျခင္းနဲ႕ ကုသျခင္း

ကေလးေရတိမ္ေရာဂါမွာ ေဖာ္ျပ ပါလကၡဏာေတြ ေတြ႕ရရင္ ခ်က္ခ်င္း သြားေရာက္ျပသၿပီး မ်က္စိတြင္း ဖိအားတိုင္းတာသင့္ပါတယ္။ အခ်ိန္ ဆြဲေလ အျမင္အာ႐ံုထိခိုက္ေလ မ်က္စိအျမင္အာ႐ံု ဆံုး႐ံႈးေလျဖစ္ပါ တယ္။ လူႀကီးေရတိမ္ရာဂါက ေရတိမ္ ဖိအားေလ်ာ့ခ်တဲ့ေဆးေတြ၊ မ်က္စဥ္း ေတြေပးကာ အရင္ဆံုးကုသၿပီး ေစာင့္ ၾကည့္ႏိုင္ေပမယ့္ ကေလးေရတိမ္ ေရာဂါမွာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းျပ ခ်က္ခ်င္း ခြဲစိတ္ကုသတာက မ်က္စိမကြယ္ ေအာင္ အျမန္ဆံုး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ကေလး ေတြနဲ႔ သိပ္ဆိုးတဲ့ ေရတိမ္ေရာဂါ ရွင္ကေလးေတြကိုေတာ့မ်က္လံုးတြင္း ဖိအားေလ်ာ့က်ဖို႔ ခြဲစိတ္မႈ အႀကိမ္ ႀကိမ္ျပဳလုပ္ရတတ္ပါတယ္။ ခြဲစိတ္ အၿပီးမွာလည္း ဖိအားေလ်ာ့ခ်တဲ့ ေဆးဝါးေတြကို ၫႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔အညီ မွီဝဲဖို႔ အခ်ိန္မွန္ ျပန္လည္ ျပသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေမြးရာပါ ခြ်တ္ယြင္း ခ်က္ေတြပါခဲ့တဲ့ ကေလးေတြဆိုရင္ လည္း ပံုမွန္နီးပါးျဖစ္ေအာင္ ခြဲစိတ္ ကုသဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါ ၾကာသြားရင္ ခြဲစိတ္ကုသအၿပီးေတာင္မွ အျမင္ အာ႐ံုၾကည္လင္ျပတ္သားမႈ နည္းျခင္း ကေတာ့ အနည္းနဲ႔အမ်ား ျဖစ္လာ ႏိုင္ပါေသးတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ ျမင့္မားေနတဲ့ ေရတိမ္ ဖိအား ေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုေၾကာထိခိုက္ ပ်က္စီးျခင္း (Optic Nerve Damage) နဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ အမာရြတ္ ထင္ျခင္း (Corneal Scarring) တို႔ ေၾကာင့္ အျမင္အာ႐ံု နည္းပါးသြား ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ကေလးေတြမွာ မ်က္စိတစ္ဖက္တည္း ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွစ္ ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ မ်က္ရည္ေတြက်ဆင္း ေနရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နီရဲကာ အလင္းေရာင္မၾကည့္ႏိုင္ရင္ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ မ်က္စိ ခဏခဏ မွိတ္ၿပီး ညႇစ္ထုတ္ေနသလို ျဖစ္ေနရင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ႀကံဳရာက်ဘန္းအလြယ္ လမ္းလိုက္မေနဘဲ မ်က္စိနဲ႔နား၊ ႏွာေခါင္းေဆး႐ံုသို႔ျဖစ္ေစ၊ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံုေဆးခန္း သို႔ျဖစ္ေစ အခ်ိန္ မဆိုင္းဘဲ အျမန္ဆံုး ျပသကုသ သင့္ပါေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ား ေရတိမ္ေရာဂါမွ ကင္းေဝးကာအျမင္ အာ႐ံုၾကည္လင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

                                                                  ေဒါက္တာျမျမခ်ယ္(ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ႀကီး)

Posted in: က်န္းမာေရး